นทน.ร.ร.เสนาธิการทหารบก หลักสูตรหลักประจำชุดที่ 86
กล่าวนำ
จากเหตุการณ์ช็อกโลกในวันที่ 11 กันยายน 2544 เมื่อผู้ก่อการร้ายชาวอาหรับได้จี้บังคับเครื่องบินพาณิชย์พุ่งเข้าชนอาคาร ตึกเวิร์ลเทรดเซ็นเตอร์ ณ มหานครนิวยอร์ค สหรัฐอเมริกา จนถล่มลง ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตประมาณ 3,000 คน ซึ่ง ต่อมาได้มีการพาดพิงถึง “วะฮาบียะฮ” ว่าเป็นลัทธิก่อการร้ายใหม่ในอิสลาม และกำลังเป็นภัยคุกคามความสงบเรียบร้อยและความมั่นคงของประชาคมโลก โดยถูกนำไปเชื่อมโยงกับกลุ่มอัลกออีดะฮของนายอูซามะฮ บินลาเด็น และอีกหลาย ๆ กลุ่มที่ถูกใส่ร้ายป้ายสีว่าเป็นกลุ่มก่อการร้าย สื่อตะวันตก โดยเฉพาะสื่อของสหรัฐฯ พยายามสร้างภาพลักษณ์ของ “วะฮาบียะฮ” ให้เป็นลัทธิก่อการร้ายมุสลิมหัวรุนแรง และต่อต้านทุนนิยมตะวันตก โดยพยายามโยงใยเข้ากับเหตุการณ์ก่อการร้ายต่าง ๆ ในประเทศซาอุดีอาระเบียและประเทศใกล้เคียง ต่อมาก็สร้างข่าวว่าลัทธินี้ได้แพร่หลายเข้าไปในภูมิภาคอื่น ๆ ของโลก รวมทั้งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และประเทศไทย การกระทำดังที่ได้กล่าวมานั้นเป็นการบิดเบือนอย่างไร้จรรยาบรรณ และโกหกลวงโลกอย่างไม่มีมูลความจริง
จากเหตุการณ์ช็อกโลกในวันที่ 11 กันยายน 2544 เมื่อผู้ก่อการร้ายชาวอาหรับได้จี้บังคับเครื่องบินพาณิชย์พุ่งเข้าชนอาคาร ตึกเวิร์ลเทรดเซ็นเตอร์ ณ มหานครนิวยอร์ค สหรัฐอเมริกา จนถล่มลง ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตประมาณ 3,000 คน ซึ่ง ต่อมาได้มีการพาดพิงถึง “วะฮาบียะฮ” ว่าเป็นลัทธิก่อการร้ายใหม่ในอิสลาม และกำลังเป็นภัยคุกคามความสงบเรียบร้อยและความมั่นคงของประชาคมโลก โดยถูกนำไปเชื่อมโยงกับกลุ่มอัลกออีดะฮของนายอูซามะฮ บินลาเด็น และอีกหลาย ๆ กลุ่มที่ถูกใส่ร้ายป้ายสีว่าเป็นกลุ่มก่อการร้าย สื่อตะวันตก โดยเฉพาะสื่อของสหรัฐฯ พยายามสร้างภาพลักษณ์ของ “วะฮาบียะฮ” ให้เป็นลัทธิก่อการร้ายมุสลิมหัวรุนแรง และต่อต้านทุนนิยมตะวันตก โดยพยายามโยงใยเข้ากับเหตุการณ์ก่อการร้ายต่าง ๆ ในประเทศซาอุดีอาระเบียและประเทศใกล้เคียง ต่อมาก็สร้างข่าวว่าลัทธินี้ได้แพร่หลายเข้าไปในภูมิภาคอื่น ๆ ของโลก รวมทั้งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และประเทศไทย การกระทำดังที่ได้กล่าวมานั้นเป็นการบิดเบือนอย่างไร้จรรยาบรรณ และโกหกลวงโลกอย่างไม่มีมูลความจริง
ความมุ่งหมาย
บทความนี้ ต้องการจะอธิบายถึง “วะฮาบียะฮ” ว่าเป็น เพียงแนวความคิดหนึ่งเพื่อให้ผู้ศรัทธาต่ออิสลามกลับไปยึดแนวทางปฏิบัติที่ ถูกต้อง ตามที่เป็นพระบัญญัติของพระผู้เป็นเจ้าในพระมหาคัมภีร์อัลกุรอาน และจริยวัตรอันงดงามตามแบบฉบับของท่านนบีมุฮัมมัด ซ็อลฯ โดยไม่มีสิ่งอื่นแปลกปลอมเข้ามาเจือปน
เนื้อหา
ในบรรดาถ้อยคำต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับศาสนาอิสลามที่มีการพูดถึงและเข้าใจผิดกันอยู่เสมอ ๆ นั้น คำว่า “วะฮาบียะฮ” ดูเหมือนจะเป็นคำหนึ่ง ที่มีการกล่าวถึงกันบ่อยครั้ง ชื่อนี้บางคนเรียกเพี้ยนเป็น “วะฮ์บีย์” ซึ่งไม่ถูกต้อง ที่ถูกต้องคือ “วะฮาบียะฮ” หมายถึงขบวนการฟื้นฟูอิสลาม “วะฮาบียะฮ” หรือ “วะฮาบีย์” หมายถึงผู้มีแนวคิดและแนวปฏิบัติตามขบวนการดังกล่าว อย่างไรก็ตาม ชื่อนี้ไม่เป็นที่ชื่นชอบของกลุ่มวะฮาบียะฮเอง เนื่องจากเป็นชื่อที่ถูกตั้งขึ้นโดยฝ่ายต่อต้าน และมักถูกนำมาใช้ในเชิงลบเป็นส่วนใหญ่ กลุ่มวะฮาบียะฮ เอง จึงไม่ใช้ชื่อนี้เรียกกลุ่มของตน แต่จะเรียกตัวเองว่า “สะละฟียะห์” (Salafiah) หรือ “สะละฟียูน” (Salafiyoon) แปลว่า กลุ่มที่ยึดมั่นในแนวคิดดั้งเดิมของอิสลาม หรือบางครั้งก็เรียกกลุ่มของตนว่า “มุวะหิดูน” (Muwahidoon) แปลว่า กลุ่มผู้ยึดมั่นในเอกภาพของอัลลอฮ์ “วะฮาบีย์” เป็นเพียงขบวนการฟื้นฟูอิสลามขบวนการหนึ่งในศตวรรษที่ 18 ที่ ถือกำเนิดขึ้นมาท่ามกลางความเหลวแหลกทางศีลธรรม และความเชื่อความศรัทธาที่ผิดเพี้ยนไปของมุสลิมในอาระเบีย ผู้ที่เป็นแนวหน้าของขบวนการนี้คือนักปฏิรูปคนหนึ่งที่ชื่อ มุฮัมมัด อิบนุ อับดุล วะฮาบ
แนวคิดที่สำคัญของวะฮาบียะฮ สรุปได้ดังนี้
- ยึดแนวของอิมามอะฮมัด อิบนฺ ฮัมบัล (มัซฮับฮัมบาลีย์) ในเรื่องปลีกย่อยต่างๆ แต่ไม่ยึดแนวของอิหม่ามคนใดเป็นเกณฑ์แน่นอนในเรื่องหลักพื้นฐานทั่วไป
- เรียกร้องให้เปิดประตูการอิจติฮาด (หมายถึงการวิเคราะห์และวินิจฉัยหลักฐานต่างๆ ทางศาสนาเพื่อให้ได้มาซึ่งข้อบัญญัติของปัญหาต่าง ๆ) หลังจากที่ได้ถูกปิดมานานตั้งแต่กรุงแบกแดดแตกจากการโจมตีของพวกมองโกลในปี ค.ศ. 1235
- ยืนยันในความจำเป็นที่จะต้องยึดถือคัมภีร์อัลกุรอานและสุนนะฮ (แบบฉบับของท่านศาสดามูฮัมมัด)
- ยึดมั่นในแนวทางของอะฮลิสสุนนะฮวัลญะมาอะฮ (นิกายซุนนีย์)
- เรียกร้องสู่หลักเตาฮีด (การให้เอกภาพต่อพระผู้เป็นเจ้า) อันบริสุทธิ์ตามแนวทางของกัลญานชนมุสลิมในยุคแรกของอิสลาม
- เน้นหลักเตาฮีดอูลูฮียะฮ (การให้เอกภาพต่อพระผู้เป็นเจ้าในด้านการเคารพสักการะ) และหลักเตาฮีดอัสมาอ วัศศิฟาต (การให้เอกภาพต่อพระผู้เป็นเจ้าด้านนามชื่อ และคุณลักษณะของพระองค์)
- ต่อต้านสิ่งเหลวไหลและอุตริกรรมทางศาสนาที่แพร่หลายในสังคมอันเนื่องจากความโง่งมงายของผู้คน
- คัดค้านกลุ่มฏอรีเกาะฮซูฟีย์และกลุ่มมุตะกัลลีมีน และสิ่งอุตริทางศาสนาที่กลุ่มเหล่านี้สร้างขึ้นมา
- ต่อต้านการทำชีริก (การตั้งภาคี) ต่ออัลลอฮทุกประเภท
- ต่อต้านการตักลีด (การตามอย่างคนตาบอด) และเรียกร้องสู่การให้ความรู้และการค้นคว้าหาหลักฐาน
แก่นคำสอนของวะฮาบีย์ในภาพรวมก็คือ การเรียกร้องให้มุสลิมกลับไปสู่หลักคำสอนอิสลามแบบดั้งเดิมที่บริสุทธ์ ผุดผ่อง หรือคำสอนที่ไม่มีอะไรมาแต่งเติมเสริมขึ้น จากสิ่งที่มีอยู่ในอัล-กุรอาน และแบบฉบับของศาสนทูตมุฮัมมัด เพราะหลักศรัทธาและแนวทางการปฏิบัติทางศาสนาของชาวมุสลิมไม่สามารถจะเอาไป รวมเข้ากับวัฒนธรรมความเชื่อของศาสนาอื่นได้
ทั้งนี้มิได้หมายความว่า มุสลิมจะต้องแยกตัวไปอยู่ต่างหาก โดยไม่สามารถอยู่ร่วมกับประชาคมอื่น ๆ ได้ เพียงแต่ว่าจะต้องแยกแยะระหว่างเรื่อง “ศาสนา” ที่ไม่มีใครสามารถเปลี่ยนแปลงได้ และไม่สามารถเอาไปปะปนกับใครได้ กับเรื่อง “สังคม” ที่ มุสลิมสามารถอยู่ร่วมกับศาสนิกชนอื่นได้ ร่วมงานกันได้ ฯลฯ แต่ต้องเป็นการอยู่ร่วมกันอย่างสร้างสรรค์ บนพื้นฐานความดีงามตามที่ศาสนากำหนดขอบเขต หากมองในแง่นี้ วะฮาบีย์ ก็ไม่ใช่ลัทธิแปลกประหลาดอะไร หรือมิใช่ลัทธิที่นิยมความรุนแรงสุดโต่งอย่างที่หลายฝ่ายเข้าใจแต่อย่างใด ในทางกลับกัน คำสอนที่ว่ามานี้ จริง ๆ แล้ว ก็คือมาตรฐานสากลที่สังคมมุสลิมทั่วไปควรให้การยอมรับ
สรุป
ประชาคมส่วนใหญ่มอง “วะฮาบียะฮฺ” ว่า เป็น “นิกายใหม่” หรือ “ลัทธิใหม่” ในอิสลาม และนิยมความรุนแรงเป็นพื้นฐาน แต่นั่นเป็นความเข้าใจผิดอย่างมหันต์ เพราะในวะฮาบียะฮฺไม่มีคำสอนใดที่อุตริออกนอกไปจากหลักการของศาสนาอิสลามอันงดงาม ตรงกันข้ามวะฮาบียะฮฺ มุ่งเรียกร้องผู้คนให้กลับไปสู่หลักคำสอนดั้งเดิมอันบริสุทธิ์ของศาสนาอิสลาม “วะฮาบียะฮ” ไม่ส่งเสริมให้ผู้คนแบ่งแยกเชื้อชาติเผ่าพันธุ์ และเป็นแนวทางแห่งสันติ
ขบวนการวะฮาบียะฮฺจึงไม่แตกต่างไปจากขบวนการฟื้นฟูอิสลามอื่น ๆ (ซุนนีย์) ที่เกิดขึ้นก่อนหน้าแต่อย่างใด การกล่าวหาว่าขบวนการวะฮาบียะฮฺเป็นขบวนการก่อการร้ายเท่ากับเป็นการกล่าวหา คำสอนของอิสลามอันบริสุทธิ์ว่าเป็นคำสอนที่ต้องการให้ผู้ปฏิบัติมีความคิด หรือ มีพฤติกรรมเป็นผู้ก่อการร้าย ซึ่งเป็นข้อกล่าวหาที่รุนแรงและไม่อาจยอมรับได้
No comments:
Post a Comment